Co czujesz, kiedy siedzisz na plaży i oglądasz zachód słońca? Czy próbujesz coś zmienić albo kontrolować to, co się dzieje? Czy kiedykolwiek pojawiła się w twojej głowie myśl: „Za dużo żółtego. Chmura z prawej powinna być bardziej różowa”? Czy jesteś spokojny, otwarty i pozwalasz sobie chłonąć wrażenia wszystkimi zmysłami?
Uważność oznacza pełen akceptacji kontakt z własnym aktualnym doświadczeniem - bez oceniania, krytykowania i daremnych prób kontroli czy zmiany. Regularna praktyka pozwala traktować siebie, ludzi i świat dookoła z życzliwością i zaciekawieniem. Pozwala dostrzec kiedy sami powodujemy własne niepotrzebne cierpienie, a w rezultacie wyzwolić się z nawykowych reakcji i odzyskać wewnętrzny spokój.
Praktyka uważności jest prosta, choć niełatwa. Polega na obserwowaniu pojawiających się myśli, emocji i wrażeń w ciele oraz traktowania zarówno tych przyjemnych, jak i nieprzyjemnych z jednakowym życzliwym zainteresowaniem. Bez prób ich zatrzymywania albo blokowania. Bez nieustannego przeżywania przeszłości lub przyszłości. Bez poszukiwania ulgi w nawykowych, często destrukcyjnych zachowaniach.
Uważność nie jest techniką relaksacyjną. Wewnętrzny spokój to uboczny skutek pełnej akceptacji całego naszego doświadczenia. Również tego trudnego i bolesnego. Dzięki świadomości, że nasze doświadczenie jest płynne i nietrwałe. I dzięki porzuceniu złudzenia kontroli nad tym, co czujemy. Praktyka uważności uczy, że kiedy pozwolisz sobie na doświadczenie negatywnej emocji, możesz ją przetworzyć i iść dalej. Kiedy nie dajesz sobie takiego pozwolenia i tłumisz emocje, one wzbierają i zaczynają kontrolować twoje zachowanie.
Uważność nie jest kolejną metodą samorozwoju i doskonalenia. Przeciwnie. Pozwala nam pogodzić się ze sobą i przestać traktować samych siebie jak problem, który należy rozwiązać. Odzyskujemy dzięki temu energię i zasoby, które możemy wykorzystać do budowania wartościowego życia.
Uważność nie pozbawia nas kontaktu z prawdziwym życiem. Jon Kabat-Zinn, który w latach 70. wprowadził uważność do zachodniej medycyny, mówi, że praktyka uważności to nieustanny romans z życiem - wraz z całym jego pięknem i bogactwem.
Uważność nie jest religią. Praktyki kontemplacyjne, które mają swoje korzenie w tradycji i filozofii wschodu, są obecne we wszystkich religiach. Jednak programy oparte na uważności w przedszkolach, szkołach, szpitalach, gabinetach terapeutycznych i firmach na całym świecie mają świecki charakter, a ich celem jest poprawa jakości życia.
Źródła: Germer, C. K., Siegel , R. D., Fulton P. R. (2015). Uważność i psychoterapia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Penman D., Burch V. (2016). Mindfulness dla zdrowia. Jak radzić sobie z bólem, stresem i zmęczeniem. Warszawa: Samo Sedno
Mindful Nation UK (2015). Raport the Mindfulness All-Party Parliamentary Group (MAPPG)
Artykuł ukazał się w serwisie Zdrowa Głowa